TANGRAM

 

TANGRAM

Tangram, taş, kemik, plastik veya tahtadan yapılmış olan geometrik biçimlerdeki yedi adet parçayı bir araya getirerek çeşitli formlar oluşturma esasına dayalı yaratıcı bir zeka oyunudur. Bu yedi parçanın Güneş, Ay, Mars, Jüpiter, Satürn ve Venüs'ü temsil ettiği söylenmektedir. Çin'de geliştirilen bu oyunun ortaya çıkışı çok eski tarihlerde olmuştur. Matematiğin gelişmesi ile birlikte tüm dünyada tanınan bir bulmaca haline gelmiştir.

                  

Tarihçesi

Çin halkı tarafından geliştirilen "Tangram" adının Çin'in 618-907 yılları arasında hüküm süren Tang Hanedanı'ndan aldığı bilinmektedir. İsim kökeni olarak birçok efsanesi bulunan oyunun, ilk parçası da ilk kitabı da Çin'de bulunmuştur. Japonya kitaplarından birisinde de Tangram şekli görüldüğü ve oyunun tarihçesi tartışmaya açılırken biz Uzak Doğu kökenli olduğundan emin olabiliriz. 18. yüzyılda önce Uzak Doğu sonra Amerika, Almanya, İtalya, Fransa ve İngiltere'de görülen Tangram 19. yüzyılda dünyada her yere yayılmış ve popülerliğini günümüze kadar sürdürmüştür. Amerikalı bir sanayici Tangram parçalarından bir çeşit puzzle oluşturmuş ve puzzle kültürünün de temelini atmayı başarmıştır. Bir hikâye de 1815 yılında Amerikalı bir denizcinin ülkesine dönerken yanında getirdiği Tangram’ dır. Bu görüşe göre Tangram aslında Amerikalı denizcileri eğlendiren Tanka Kızları tarafından isimlendirilmiştir. Afyon satışı yapan, nehir kıyısında yaşayan bir ırk olan Tanka ırkı insanlarından alışveriş yapan batılı denizciler, bu sayede Tangram oynamayı da öğrenmiştir. Böylelikle yaygınlaşması da mümkün olmuştur. Bu popüler oyun bir dönem dünyada çılgınlık yaratacak dereceye gelmiş, tüm bulmacalar tangram üzerine olmuştur. Hatta en ilginç şekilde popüler olduğu zaman ise 1. Dünya Savaşı sırasında askerlerin siperlerinde beklerken Tangram oynadığı söylentisidir.

Oyun Nasıl Oynanır?

• Tangram oyunu tek kişilik bir oyundur.
• Oyunda öncelikle oyuncu parçaları hazırlar.
• Oyun Kartlarından kolay, orta ya da zor kartlardan bir tanesini seçer. Bazı kutu tangram oyuncularında kolay seviyeden başlanması tavsiye edilir.

 Tangram oyununu oynamanın birçok yolu vardır. Bir çocuk kendi başına oturup hayallediği şekilleri tangram bulmacasında ortaya çıkarabilir. Örnek: Bir çocuk tangram parçalarıyla bir kedi yapabilir. Ama günümüzde tangram bir bulmaca oyunu olarak kabul edilmektedir. Bu yüzden bulmaca kılavuzu eşliğinde belirtilen şekilleri yaparak bulmacayı çözmeniz gerekir.

Oyun 7 geometrik parçadan oluşur. Parçalar 1 paralel kenar, 1 kare ve 5 adet farklı ölçülere sahip üçgenden oluşur.

Tangram oyunu için kurallar:

1.               Tangram tahtasına yerleştirilen parçalar birbirine temas etmelidir. Araları açık bir şekilde yerleştirilemez.

2.               Tangram parçaları düz olarak yerleştirmelidir.

3.               Tangram parçaları üst üste yerleştirilemez. Üst üste koyulmuş tangram parçaları ile şekilleri oluşturamazsınız.

4.               Yedi tangram parçasının hepsi kullanılmalıdır. Şekli bitirdiğiniz zaman tüm tangram parçalarını kullandığınızdan emin olun.

5.               Şekli oluştururken parçaları çevirebilir, döndürebilirsiniz.

 

Tangram ile neler yapılabilir?

 Eş ve benzer çokgenler oluşturulabilir.

Şekiller, uzamsal şekiller, alan ve çevre hesapları yapılabilir.

Uzamsal (durum-yer, doğrultu-yön) ilişkilerle ilgili beceriler geliştirilebilir.

Geometrik cisim ve şekillerin özellikleri öğrenilip, bunlar problem çözümünde kullanılabilir.

Geometrik cisim ve şekiller arasındaki ilişkiler belirlenip, çıkarımlarda bulunulabilir.

Geometrik cisim ve şekillerden yeni cisim ve şekiller elde edilebilir.

Simetri bilgisi edinmek ve buna benzer amaçlarda kullanılabilir.                

 Tangram Bulmacasında Amaç

Tangram oyununda amaç bütün parçaları kullanarak verilen şekilleri oluşturmaktır. Oyunda kolay, orta ve zor seviyede şekiller bulunur. Bütün kartları kolaydan zora doğru bitirerek ilerlemeniz gerekir. Oyun tek kişilik bir oyun olduğu için herhangi bir ilerleme süresi bulunmaz. Oyunu istediğiniz zaman bırakabilir istediğiniz zaman kaldığınız aşamadan devam edebilirsiniz.

Tangram ile Matematik

Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yeniden düzenlenen öğretim programı ile matematik derslerinde problem çözme akıl yürütme, tahminde bulunma, desen arama gibi beceriler büyük önem kazanmıştır. Somut modeller olarak tangramın yanı sıra kesir takımları, geometri tahtası, onluk sistem blokları, birim küpler gibi fiziksel materyaller kullanılmıştır. Bu modellerle çocukların matematiği öğrenirken problem çözme, tahmin, desen arama, ortaya çıkan desenleri düzenleme, tablo oluşturma, matematiksel akıl yürütme ve sonuç çıkarma gibi becerilerinin gelişmesi hedeflenmiştir.

Pisagor teoreminin tangram parçalarının yardımıyla keşfedildiği söylenmektedir. Değişik şekil ve boyutlardan meydana getirilen tangramlarda amaç soyut ve somut anlam ifade eden şekiller yaratmaktır. Kare, dikdörtgen, üçgen, paralelkenar gibi farklı geometrik cisimlerden 7 parçadan oluşmamaktadır. Bu 7 parça özel olarak dizayn edilmiştir ve birbirleri arasında mükemmel bir ilişki ve oran bulunmaktadır. Örneğin iki küçük üçgen yan yana koyulduğunda bir kare elde edilir. Bu şekilde birbirleriyle birleşerek faklı geometrik şekiller elde edebiliyoruz. Ayrıca tangram oyununa sadece iki boyutlu geometrik şekillerin döndürülmesi ve ötelenmesi gözüyle bakmamak gerekir. Kişinin tümevarım ve tümdengelim yeteneklerini geliştirip olgun bir analitik düşünme yapısına sahip olmasını sağlar.

 

Tangram Oyununun Faydaları

- Geometri hakkında olumlu duygu geliştirir.

- Dikkat eksikliği tedavisinde kullanılır.

- Unutkanlık ve algılama güçlüğü için yararlı bir beyin egzersizidir.

- Tümevarım problem çözme becerisini artırır.

- Mekânsal rotasyon becerilerini geliştirir.

- Uzlamsal görselleştirme becerileri kazandırır.

- El ve göz koordinasyonu sağlar.

- Alan ve çevre kavramları gelişir.

- Mantık yürütme kabiliyetini artırır.

- Konsantrasyonu artırır.

- Hızlı düşünmeye teşvik eder.

- Taktik geliştirme yeteneğini artırır.

- Şekil tanıma becerisi artar.

- Soyut düşünme yeteneği gelişir.

- Hayal gücü genişler.

Bu haftaki yazımızı sizlerle paylaştık. Keyifli okumalar dileriz:)

Yazımız hakkında görüş bildirmeyi unutmayınız!